بابا آدم با نام علمی Aractium Lappal که فیل گوش و آراقیطون نیز نامیده می‌شود متعلق به تیره گل مینا از گیاهان دو لپه می‌باشد. گیاهی است علفی و دو ساله که ارتفاع ساقه آن تا 5.1متر می‌رسد. این گیاه به حالت وحشی در دشتها و نواحی معتدل و مرطوب و سایه در اروپا و آسیا می‌روید. ساقه آن که شبیه پوست مار است پوشیده از کرکهای خشن و زبر می‌باشد. برگهای آن بسیار بزرگ و پهن به حالت افتاده بر روی ساقه قرار دارد. رنگ برگها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هر چه به طرف انتهای برگ نزدیکتر می‌شویم تیره‌تر می‌شود. ریشه گیاه دراز و دوکی شکل و مانند هویج به ضخامت انگشت دست بوده و دارای مقدر زیادی کربنات پتاسیم و نیترات پتاسیم است.
پوست ریشه بابا آدم قهوه‌ای ، مغز آن سفید و طعم آن کمی شیرین است. میوه آن پس از رسیدن به صورت فندقه‌ای با 3 یا 4 سطح و به رنگ زرد حنایی ظاهر می‌شود. در انتهای میوه تارهای زرد رنگی وجود دارد که در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشمهای آنها می‌چسبد و موجب پخش تخم این گیاه به مناطق دیگر می‌شود. بابا آدم در بعضی از نقاط ایران به حالت وحشی می‌روید. از ریشه این گیاه استفاده طبی به عمل می‌آید پس از خارج کردن ریشه بابا آدم از خاک آنرا به خوبی شسته و به قطعات کوچک سه سانتیمتری تقسیم کرده و در اثر حرارت خورشید یا در کوره‌های مخصوصی خشک می‌کنند.
ترکیب شیمیایی
ریشه باباآدم دارای اینولین ، ماده چرب به مقدار کم ، کربنات و نیترات پتاسیم ، رزینهای مختلف و یک گلوکوزید به نام لاپین یا لاپوزید است. برگ باباآدم دارای اکسیدازهای فعال و دانه‌اش علاوه بر گلوکوزید مزبور ، دارای 18 درصد روغن زرد رنگ خشک شونده با طعم تلخ مرکب از 50 درصد اسید لینولئیک و 10 درصد اسید اولئیک است.
خواص دارویی
- بهترین تصفیه کننده خون است و خون را تمیز کرده و سموم را از بدن خارج می‌کند.
- جوشهای صورت و کورک را برطرف می‌کند.
- ادرار آور و معرق است.
- سیستم لنف بدن را تمیز می‌کند.
- بیماریهای پوستی نظیر اگزما ، گل مژه و زخمها را برطرف می‌کند.
- تورم را از بین می‌برد.
- تقویت کننده بدن است.
- جوشانده برگهای بابا آدم را در معالجه سرگیجه و رماتیسم بکار می‌برند.
- برای تنظیم قند خون و معالجه بیماری قند از جوشانده برگهای بابا آدم به مقدار سه فنجان در روز استفاده کنید.
- برای معالجه سرخک ، برگهای بابا آدم را با کمی شکر بجوشانید و به مریض بدهید.
- جوشانده تخم بابا آدم ضد عفونی کننده است.
- تخم بابا آدم ضد کرم معده و روده است.
- در ناراحتیهای ریوی و گلودرد از جوشانده تخم بابا آدم استفاده کنید
- در معالجه ذات‌الریه بکار می‌رود.
- ریشه بابا آدم در برطرف کردن سرماخوردگی موثر است.
- تب حاصل از بیماری مخملک را برطرف می‌کند.
- در معالجه یبوست موثر است.
- به عنوان ضد سم در هنگام نیش زدن جانوران سمی استفاده می‌شود.
- برای معالجه کچلی برگ بابا آدم را دم کرده و روی پوست سر بمالید.
- برای معالجه زخمها و التیام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدر مساوی روغن زیتون مخلوط کرده و روی زخمها و جراحات بمالید.
- ریشه بابا آدم علاج کم خونی و رنگ پریدگی است زیرا دارای مقدار زیادی آهن است.
- برای معالجه رماتیسم و آرتروز مفید است.
- نقرس را برطرف می‌کند.
- در معالجه بیماریهای عفونی موثر است.
- درد سیاتیک را آرام می‌کند.
- در برطرف کردن کمر درد موثر است.
- هضم غذا را تسریع می‌کند.
- ورم کلیه را دفع می‌کند.
طرز استفاده
- دم کرده ریشه بابا آدم: مقدر 50 گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت 20 دقیقه دم کنید.
- جوشانده ریشه بابا آدم: مقدار 80 گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به مدت 10 دقیقه بآرامی بجوشد.
- دم کرده ریشه بابا آدم و شیرین بیان: 30 گرم ریشه باباآدم را با مقدار مساوی آن شیرین بیان در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت نیم ساعت دم کنید. این دم کرده تصفیه کننده خون است. برای این منظور از این دم کرده به مقدار سه فنجان در روز بنوشید.
