آشنان «چوبک»
اُشنان (نام علمی: Seidlitzia rosmarinus) نام یک
گونه از سرده اشنان (سرده) است. اشنان گیاهی است با شاخههای باریک، برگهای ریز،
و طعم شور که معمولاً در شورهزارها میروید.
نامهای دیگر آن چوبک اشنان؛ اشنان قلیا؛ آذربو؛ آذربویه؛ غاسول؛
خَرند؛ و خلخان است.
از خاکستر حاصل از سوزاندن شاخ و برگ گیاه اشنان، مادهای قلیایی «کلیاب» بدست میآورند که در مراکز صنعتی و سنتی مانند صابون سازی، سفالگری،
شستشوی نخهای ابریشم و شیشهگری استفاده میکنند.
آشنان دو نوع است:
سفید و سیبر که سفید آن لطیف تر است.
خاصیت: جلادهنده است، تنقیه
می نماید، بازکننده است، تناول نیم درهم از آشنان بندآمده ادارد عسر البول را
درمان کند، پنج درهم آن جنین را زنده یا مرده بیرون می کند، نیم درهم تا یک درهم
حیض را روان می سازد، سه درهم از آن مایع استقسائی را بیرون می راند، خوردن ده
درهم از آشنان سم قاتل است، دود آشنان سبز حشرات راگریزاند.
آشنان را کوبیده و بر دندان بمالند جلا می دهد و بوی آن سرفه را زایل
می کند.
آشنان را با لیته گیاهی است مانند عناب اما کوچک تر و سیرتر جوشانده
تا آب آن لعاب دار شود که با آن لباس شویند و لباس را تمیز می کند و از گزند
پوسیدگی نگه می دارد.