|
پده - EUPHRATES POPLAR |
|
|
POPULUS EUPHRATICA |
: نام علمی |
|
SALICACEAE - بید |
: خانواده |
|
آسیای مرکزی |
: بومی منطقه |
|
Desert Poplar |
: نام های دیگر |
پده
پده گیاهی خزاندار است که در شرایط آب و هوایی مناسب ارتفاع آن به 15 متر هم می رسد. تنه آن معمولا خم شده و شاخه شاخه است. ساقه های قدیمی تر پوسته ای ضخیم، خشن و به رنگ سبز زیتونی دارند و این درحالیست که چوب میانی سفید و مرکز ساقه قرمز رنگ است. ریشه های پده بسیار گسترده می شوند ولی عمق زیادی ندارند. برگها در شکلهای مختلفی روی یک درخت ظاهر می شوند. گلها در گل‌آذینهای کاتکین یا سنبله و به صورت گل آذینهای نر و ماده دیده می شوند. میوه ها از نوع کپسولهایی بیضی شکل بوده که دانه های کرکداری را در برمی گیرد.
این گونه معمولا در نواحی خشک، در کنار رودخانه ها و در دشتهای سیلابی رشد می کند. پده به آبهای شور و نمکی مقاوم است و برای رشد به نور زیادی نیاز دارد.
این گیاه در خاکهای اسیدی، مرطوب و با ضخامت کم رشد می کند. این گیاه در سایه نمی تواند رشد کند و در رقابت با سایر گیاهان نیز از بین می رود.
از پده به عنوان علوفه، تهیه الوار و تهیه فیبرهایی برای ساخت کاغذ استفاده می شود. از این گیاه در برنامه های احیای جنگلها، بیابان‌زدایی و جلوگیری از فرسایش نیز استفاده می شود. گزارش شده است که پوست تنه این درخت از بین‌برنده کرمهای انگلی است.
این گیاه مانند سایر گیاهان این خانواده دارای salicin است. salicin نوعی گلیکوزید است که در بدن به اسید سالیسیلیک تبدیل می شود و بنابراین می تواند در تهیه داروهای تب‌بر و ضد التهابی استفاده شود. عصاره به دست آمده از شاخه های این گیاه به عنوان یک ترکیب ریشه‌زایی استفاده می شود. این عصاره با خرد کردن شاخه ها و غوطه ور کردن آنها در آب به مدت یک روز به دست می آید. چوب این گیاه نسبتا مقاوم، دارای بافتی نسبتا کرکی، بدون بو و یا طعم، با پایداری کم و مقاوم در برابر سائیدگی است. از چوب پده در چوب بری ها، منبت کاری و ساختمان سازی استفاده می شود.
شته پده( Chaitophorus euphraticus ) که سبز رنگ بوده و در پشت برگها و جوانه های پده فعالیت دارد. پسیل پده (egeirotrioza ceardi ) که یکی از آفات درخت پده است و در تمام مناطق کشور با درجه اهمیت کم اقتصادی انتشار دارد. این آفت در سطح تحتانی برگها فعالیت دارد و گال های متعدد کوچک و گرد ایجاد می کند. لارو پروانه برگخوار پده( Gypsonoma euphraticana) از برگ درختان پده تغذیه می کند و دارای اهمیت اقتصادی متوسط است. زنگ کبوده( Melampsora .allii – populina ) که روی درختانی مانند کبوده یا سپیدار ،پده و شالک دیده می شود و باعث ریزش شدید برگها، خمیدگی سر شاخه ها و کاهش رشد بافت چوبی درخت می شود.
بذرها به محض رسیدن در بهار باید کشت شوند. بذرها را ابتدا باید در شاسی یا گلخانه کشت کرد. بعد از گرم شدن هوا در تابستان و رشد کافی دانهالها آنها را به زمین اصلی منتقل می کنند.
